2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich

Ten sławny pułk polskiej kawalerii nazwą i częsciowo tradycją nawiązuje wprawdzie do szwoleżerów gwardii Napoleona, którzy okryli się nieśmiertelną chwałą zdobywając wąwóz Somosierry, ale swój bezpośredni rodowód wywodzi z 2 Pułku Ułanów Legionowych, którego 2 szwadron wykonał w dniu 13 czerwca 1915 roku z nie mniejszym męstwem szarżę pod Rokitną.

Szwoleżerowie Rokitniańscy wyróżnili się równie bohaterką postawą w bitwie z bolszewikami pod Komarowem i w zagonie na Korosteń. Otrzymali za udział w wojnie 1920 roku największą ilość Krzyży Virtuti Militarii ze wszystkich pułków kawalerii.

Dzielność i ofiarność Pułku oddają strofy wiersza autorstwa Edmunda Bindera:

Drugi Pułk szwoleżerów-to są krwi zasługi
Szarży, w której polegli pułku bohatery…
Polsko!… Tobie ten pułk dał krwi serdecznej strugi…
Szable w dłoń!… huragan!… to są szwoleżery!…

W okresie międzywojennym pułk stacjonował początkowo w Krakowie, potem w Starogardzie Gdańskim.

Barwami pułku był biały proporczyk z amarantowym paskiem pośrodku i biały otok na okrągłej czapce. Swoje święto pułk obchodził w rocznicę bitwy pod Rokitną.

Pułk wyróżniał się manierami arystokratycznymi oraz odnosił sukcesy w hippice. Służył w nim m.in. mjr Henryk Dobrzański późniejszy ?Hubal” oraz rotmistrz Zdzisław Rozwadowski, właściciel majątku ziemskiego w Piaskowicach koło Parzęczewa.

Te wyróżniające pułk cechy opiewają następujące żurawiejki (kawaleryjskie przyśpiewki):

W kawalerii wyższa sfera
Nosi barwy szwoleżera.
Lance do boju,
Szable w dłoń.
Bolszewika goń, goń, goń!

Dzielnie skaczą przez bariery
Rokitniańskie Szwoleżery.
Lance do boju,
Szable w dłoń.
Bolszewika goń, goń, goń!

W 1939 roku pułk toczył ciężkie walki na Pomorzu, gdzie poniósł duże straty. W składzie Zbiorczego Pułku Pomorskiej Brygady Kawalerii dwoma szwadronami, 3-konnym i kolarskim brał udział w Bitwie nad Bzurą osłaniając od zachodu uderzenie Armii ?Poznań”

Szwadron kolarzy w zaciętym boju z przeważającymi siłami nieprzyjaciela po trzykrotnym natarciu zdobył Górę Marii pod Ozorkowem, a 3-cim szwadronem z 2-gim szwadronem 8 Pułku Strzelców Konnych zatrzymał w Orle atak kompanii niemieckich czołgów.

Kontynuatorami tradycji Pułku, a w szczególności jego szwadronu kolarskiego są:
od 2000 roku Sekcja Kolarska ?Szwadron” im. 2 Pułku Szwoleżerów Rokitnianskich przy Oddziale PTTK w Ozorkowie, od 2006 roku Stowarzyszenie Szwadron Kawalerii im. 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Starogardzie Gdańskim.

Członek Szefostwa ?Szwadronu”
do spraw informacji
Stanisław Frątczak